Liefde en gevoel hebben in de grond van de zaak niets met elkaar te maken.
Martin Buber
Oei, dat is even schrikken voor de mens van deze tijd voor wie het gevoel bijna leidend is geworden bij zijn beslissingen en voor wie liefde en gevoel ongeveer hetzelfde zijn. Het wordt een hele uitdaging om het onderscheid helder op de planken te krijgen.
Gevoel
We gaan een poging wagen en laten daartoe eerst Buber aan het woord in zijn hoofdwerk ‘Ich und Du’. Gevoelens zijn de mens eigen. Je zou kunnen zeggen: ze wonen in de mens. Gevoelens zijn echter niet bestendig, ze zijn aan grote wisselingen onderhevig en kunnen zeer verschillend van aard zijn. Men moge een gevoel nog zo essentieel achten, het blijft onderworpen aan de dynamiek van de ziel waarbij het ene gevoel door het andere wordt voorbijgestreefd, overtroffen, opgeheven…..
Om bovenstaande redenen kan het gevoel niet leidend zijn in het leven en in de (liefdes)relaties die de mens aangaat.
Liefde
In tegenstelling tot de gevoelens die wonen in de mens (die de mens eigen zijn, die de mens ‘heeft’), woont de mens in de liefde. Om dit te verduidelijken roept Buber hier de Ik-Gij relatie te hulp. Zoals het gevoel hoort bij het Ik, zo is de liefde tussen Ik en Gij. Dat vraagt inzet van een mens, dat gaat niet vanzelf. Er moet een ‘ruimte’ worden geschapen tussen Ik en Gij waarin beiden op volkomen gelijkwaardige wijze welkom zijn maar waarop geen van beiden het exclusieve recht heeft want dan is het over met de liefde. Wel is het zo dat in dit hele proces gevoelens de liefde begeleiden. Hoe zullen we dit nog eens verduidelijken…
